Các công trình xây dựng đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, hoạt động xây dựng cũng là một trong những nguyên nhân chính gây ra ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe cộng đồng và hệ sinh thái. Để đảm bảo sự phát triển bền vững, việc tìm ra và áp dụng các giải pháp hạn chế ô nhiễm môi trường từ các công trình xây dựng là vô cùng cấp thiết.
Công trình xây dựng ảnh hưởng thế nào đến ô nhiễm môi trường
Hoạt động xây dựng gây ra nhiều tác động tiêu cực đến môi trường, bao gồm ô nhiễm không khí, ô nhiễm nguồn nước và ô nhiễm tiếng ồn.
► Ô nhiễm không khí từ bụi và khí thải
Bụi là một trong những tác nhân gây ô nhiễm không khí hàng đầu từ các công trình xây dựng. Quá trình san lấp mặt bằng, vận chuyển vật liệu, phá dỡ công trình cũ,... đều tạo ra lượng bụi lớn, gây ảnh hưởng đến tầm nhìn, sức khỏe hô hấp và làm giảm chất lượng không khí. Ngoài ra, khí thải từ các phương tiện vận tải, máy móc xây dựng cũng góp phần vào ô nhiễm không khí, đặc biệt là các khí thải độc hại như CO, NOx, SO2.
► Ô nhiễm nguồn nước do chất thải xây dựng
Nước thải từ các công trình xây dựng thường chứa nhiều chất ô nhiễm như xi măng, dầu mỡ, hóa chất, rác thải,... Nếu không được xử lý đúng cách, các chất thải này sẽ xâm nhập vào nguồn nước mặt và nước ngầm, gây ô nhiễm nghiêm trọng. Điều này ảnh hưởng đến chất lượng nước sinh hoạt, nước tưới tiêu và gây hại cho các sinh vật thủy sinh. Việc hạn chế ô nhiễm môi trường nước từ các công trình là vô cùng quan trọng.
► Ô nhiễm tiếng ồn ảnh hưởng đến khu dân cư
Tiếng ồn từ các hoạt động xây dựng như máy móc, xe cộ, tiếng ồn từ công nhân,... gây ảnh hưởng lớn đến đời sống sinh hoạt của người dân sống xung quanh khu vực xây dựng. Tiếng ồn vượt quá ngưỡng cho phép có thể gây ra các vấn đề về sức khỏe như căng thẳng, mất ngủ, giảm thính lực và ảnh hưởng đến năng suất làm việc.
Giải pháp tổng thể hạn chế ô nhiễm môi trường từ công trình xây dựng
Để hạn chế ô nhiễm môi trường hiệu quả từ các công trình xây dựng, cần có một giải pháp tổng thể, bao gồm quản lý và giám sát chặt chẽ hoạt động xây dựng, sử dụng vật liệu xây dựng thân thiện với môi trường và áp dụng các công nghệ, giải pháp kỹ thuật xanh.
► Quản lý và giám sát chặt chẽ hoạt động xây dựng
Việc quản lý và giám sát chặt chẽ các hoạt động xây dựng là yếu tố then chốt để hạn chế ô nhiễm môi trường. Các biện pháp cần thực hiện bao gồm:
- Lập kế hoạch và đánh giá tác động môi trường (ĐTM) chi tiết trước khi khởi công.
- Thực hiện nghiêm túc các biện pháp phòng ngừa và giảm thiểu ô nhiễm môi trường trong quá trình thi công.
- Kiểm tra, giám sát thường xuyên việc tuân thủ các quy định về bảo vệ môi trường.
- Xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm quy định về bảo vệ môi trường.
► Sử dụng vật liệu xây dựng thân thiện với môi trường
Việc sử dụng vật liệu xây dựng thân thiện với môi trường là một giải pháp quan trọng để giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường. Các loại vật liệu thân thiện với môi trường bao gồm:
- Vật liệu tái chế: gạch không nung, bê tông tái chế, gỗ tái chế...
- Vật liệu có khả năng phân hủy sinh học.
- Vật liệu có hàm lượng VOC thấp.
- Ưu tiên sử dụng vật liệu địa phương để giảm thiểu chi phí vận chuyển và khí thải.
Ứng dụng công nghệ và giải pháp kỹ thuật xanh
Ứng dụng công nghệ và giải pháp kỹ thuật xanh đóng vai trò quan trọng trong việc hạn chế ô nhiễm môi trường từ các công trình xây dựng.
► Công nghệ giảm thiểu bụi và khí thải
- Sử dụng hệ thống phun sương, tưới nước để giảm thiểu bụi phát tán trong quá trình thi công.
- Lắp đặt lưới chắn bụi xung quanh công trình.
- Sử dụng xe tải, máy móc xây dựng đạt tiêu chuẩn khí thải.
- Áp dụng công nghệ xử lý khí thải cho các lò đốt, máy phát điện.
► Hệ thống xử lý nước thải xây dựng hiệu quả
- Xây dựng hệ thống thu gom và xử lý nước thải xây dựng tại chỗ.
- Sử dụng các công nghệ xử lý nước thải tiên tiến như công nghệ sinh học, công nghệ màng lọc.
- Tái sử dụng nước thải sau xử lý cho các mục đích như tưới cây, rửa đường.
- Kiểm tra định kỳ chất lượng nước thải sau xử lý để đảm bảo đạt tiêu chuẩn.
Nâng cao ý thức và trách nhiệm bảo vệ môi trường
Nâng cao ý thức và trách nhiệm bảo vệ môi trường cho tất cả các bên liên quan là yếu tố quan trọng để đảm bảo sự thành công của các giải pháp hạn chế ô nhiễm môi trường.
► Đào tạo và tuyên truyền về bảo vệ môi trường cho công nhân
- Tổ chức các khóa đào tạo, tập huấn về bảo vệ môi trường cho công nhân xây dựng.
- Tuyên truyền, phổ biến các quy định về bảo vệ môi trường tại công trường.
- Xây dựng văn hóa làm việc thân thiện với môi trường.
► Khuyến khích cộng đồng tham gia giám sát
- Công khai thông tin về dự án, các biện pháp bảo vệ môi trường.
- Thiết lập đường dây nóng để tiếp nhận phản ánh của người dân về các vấn đề môi trường.
- Tổ chức các buổi đối thoại, tham vấn cộng đồng về các vấn đề liên quan đến môi trường.
- Khuyến khích người dân tham gia giám sát hoạt động xây dựng.
Bằng cách áp dụng đồng bộ các giải pháp trên, chúng ta có thể hạn chế ô nhiễm môi trường từ các công trình xây dựng, góp phần xây dựng một môi trường sống xanh, sạch, đẹp và bền vững.
